Publikujemy treść popisanego przez nas oświadczenia w sprawie represji w Białorusi. Oświadczenie powstało z inicjatywy organizacji społecznych współpracujących z Grupą Zagranica, federacją polskich organizacji pozarządowych zaangażowanych we współpracę rozwojową, wspieranie demokracji, pomoc humanitarną i edukację globalną. Pełną listę organizacji, które podpisały oświadczenie można znaleźć tutaj.

Jako przedstawiciele i przedstawicielki społeczeństwa obywatelskiego w Polsce protestujemy przeciwko narastającej fali prześladowań prowadzonych przez reżim Aleksandra Łukaszenki wobec społeczeństwa obywatelskiego Białorusi. Wyrażamy głęboki sprzeciw wobec wymuszenia lądowania samolotu pasażerskiego na lotnisku w Mińsku i aresztowania znajdujących się na jego pokładzie Romana Protasiewicza i Sofii Sapiegi. Czyn ten, stanowiący pogwałcenie zasad Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego, jest bezprecedensowym aktem państwowego terroru.

Od sierpnia 2020 roku, na fali represji po wyborach prezydenckich w Białorusi, uznanych przez społeczność międzynarodową za sfałszowane, aresztowano ponad trzydzieści pięć tysięcy osób uczestniczących w demokratycznych protestach lub z nimi sympatyzujących. Represje dotknęły działaczy i działaczki organizacji pozarządowych, niezależnych mediów, związków zawodowych. Zdarzały się też zatrzymania i pobicia osób postronnych, przypadkowych przechodniów.

Prześladowania nasilają się i mają coraz brutalniejszy charakter. Organizacje broniące praw człowieka przedstawiają dowody stosowania tortur wobec osadzonych. Zdarzają się niewyjaśnione przypadki śmierci aresztowanych i uwięzionych, jak ostatnio zatrzymanego po protestach i skazanego na 5 lat więzienia opozycyjnego działacza Witolda Aszurka. Dochodzi do samobójstw młodych osób, które nie wytrzymują presji prześladowań. Kilkanaście tysięcy obywateli i obywatelek Białorusi opuściło swój kraj w obawie o życie i zdrowie swoje i swoich bliskich.

Media niezależne są systematycznie niszczone, a dziennikarze i dziennikarki prześladowani. Ostatnim przykładem ataku na środki masowego przekazu jest zablokowanie największego niezależnego internetowego portalu informacyjnego TUT.by oraz aresztowanie członków i członkiń jego redakcji.

Artyści i artystki poddawani są represjom na bezprecedensową skalę, jedynie za wyrażenie swojego sprzeciwu wobec bezwzględnej przemocy stosowanej przez władze do tłumienia antyreżimowych protestów. Bezprecedensowym przykładem ataku na środowiska twórcze są działania białoruskich władz wobec teatru im. Janki Kupały, w którym w odwecie za zaangażowanie zespołu w protesty przeciwko sfałszowaniu wyborów, pracę straciły wszystkie osoby zatrudnione w teatrze.

Żądamy natychmiastowego uwolnienia Romana Protasiewicza i Sofii Sapiegi oraz wszystkich więźniów politycznych i osób zatrzymanych po wyborach 2020 roku. Żądamy natychmiastowego zaprzestania prześladowań i tortur. Domagamy się ukarania wszystkich osób odpowiedzialnych za ich stosowanie.

Apelujemy do polskich władz o zintensyfikowanie niezbędnej pomocy dla obywateli i obywatelek Białorusi szukających w Polsce schronienia przed represjami, w tym szczególnie o:

• dostosowanie procedur przyznawania statusu uchodźcy, tak aby zapewnić skuteczną ochronę prześladowanym,
• pomoc dla samorządów, aby mogły udzielać wszechstronnego wsparcia: prawnego, materialnego, lokalowego, psychologicznego dla przebywających na ich terenie uchodźców i uchodźczyń z Białorusi.

 

Apelujemy do instytucji międzynarodowych, w tym szczególnie Komisji Europejskiej, Parlamentu Europejskiego i rządów państw członkowskich, by użyły wszelkich środków – włączając w to sankcje polityczne i ekonomiczne – w celu wywarcia presji na reżim Łukaszenki, by zwolnił uwięzionych, zaprzestał represji, tortur i prześladowań i umożliwił białoruskiemu społeczeństwu rozpoczęcie procesu demokratyzacji kraju.