Za nami 4 lata działań, w trakcie których organizacje pozarządowe z całego kraju zrealizowały 240 projektów w ramach Funduszu Pomocowego. 8 spośród nich wytypowaliśmy do upowszechnienia  jako dobre praktyki, które wspierają dzieci i młodzież w przełamywaniu długofalowych skutków pandemii związanych z edukacją, rozwojem społecznym oraz zdrowiem. Wybrane i opisane dobre praktyki są odpowiedzią na wyzwania i potrzeby dzieci i młodzieży. Ponadto mogą wspomóc codzienną pracę nauczycieli, edukatorów, psychologów i organizacji pracujących z młodymi ludźmi.

W ciągu ostatnich 6 miesięcy zebraliśmy materiały, wnioski i instrukcje, a także przeprowadziliśmy rozmowy z realizatorami i uczestnikami projektów. Dzięki temu możemy w Wasze ręce oddać praktyczną, bezpłatną publikację zawierającą informacje o tym, jak wdrożyć lub częściowo wykorzystać efekty projektów w swojej codziennej pracy z dziećmi i młodzieżą. 

Zależało nam na tym, żeby zarówno organizacje pozarządowe pracujące z dziećmi  i młodzieżą, jak i edukatorzy, nauczyciele i psychologowie mogli wykorzystać pomysły i gotowe materiały od zaraz. Mając przy tym pewność, że są one sprawdzone i skuteczne.

• zdrowie psychiczne,
• wsparcie młodych ludzi w kryzysie,
• praca z dziećmi, które mają problemy w nauce i doświadczają wykluczenia,
• edukacja outdoorowa, 
• samoregulacja i samokontrola, 
• trening umiejętności społecznych, 
• rozwój psychospołeczny.

Każdy z projektów opisanych w publikacji “PoMOCnik. Dobre praktyki wspierania dzieci i młodzieży” został przeprowadzony i przeanalizowany. Organizacje, których projekty wybraliśmy do opisania w publikacji, nie tylko korzystały z wiedzy wewnętrznych i zewnętrznych ekspertów, ale i przetestowały swoje działania, a potem zebrały opinie wśród dzieci, młodzieży i edukatorów.

• Jak sprawić, żeby uczniom chciało się uczyć i rozwijać?
• Jak zakończyć “falę” nawarstwiających się problemów w nauce?
• Jak zainteresować młodych ludzi historią i naturą?
• Jak przekazać młodzieży decyzyjność, aby wykorzystali ją w odpowiedni sposób?
• Jak pomóc młodym ludziom stać się sprawczymi, mądrymi i empatycznymi dorosłymi?
• Jak w przyjemny i efektywny sposób przeprowadzić trening umiejętności społecznych
• Jak reagować i pomóc, kiedy młodzi potrzebują wsparcia
• Jak nauczyć młodych ludzi samoregulacji
• Jak wesprzeć młodzież w radzeniu sobie z trudnymi emocjami 
• Jak pomóc im w trudnym okresie dorastania?

 

Mamy na to sprawdzone sposoby. Ta publikacja powstała po to, aby się nimi podzielić.

Poniżej projekty, które wybraliśmy:

Stowarzyszenie Edukacji Krytycznej, Wrocław
Tajne komplety: pakiet edukacji outdoor

Edukacja outdoorowa często jest utożsamiana z podejmowaniem aktywności na dworze, poza budynkiem szkoły, co bezpośrednio wynika ze znaczenia angielskiego terminu outdoor (pol.: na zewnątrz, w plenerze). Jest to jednak dość powierzchowne rozumienie. Bliższe jest nam ujęcie edukacji outdoorowej rozumianej jako proces rozwijania kompetencji interpersonalnych i pogłębiania relacji z przyrodą poprzez przebywanie w jej otoczeniu i jej doświadczanie. Szczególnie ważne jest dla nas: stworzenie „przestrzeni” do doświadczenia procesów grupowych w przyrodzie – wspólnego uczenia się i przeżywania; umożliwienie uczestnikom i uczestniczkom doświadczenia trudności, podejmowania wysiłku i ryzyka; wyjście poza strefę komfortu; zapewnienie warunków do eksploracji i badania środowiska; tworzenie sytuacji sprzyjających poznawaniu samego/ej siebie, budowaniu i umacnianiu więzi rówieśniczych poprzez wspólne aktywności nastawione na rozwój oraz uczenie się od siebie nawzajem.
Kliknij po więcej!

Fundacja „TA SZANSA”, Warszawa
(Samo)Regulacja dla Każdego. Karty dla specjalistów pracujących z młodzieżą

Nasza dobra praktyka jest odpowiedzią na aktualną kondycję młodzieży, która po okresie pandemii i w obliczu złożonej sytuacji społeczno-ekonomicznej, w dużej mierze zmaga się z niespotykanymi wcześniej na taką skalę wyzwaniami i kryzysami (nadmierny stres, niepokój o przyszłość, depresje, samookaleczenia), ale także odpowiada na kryzysy rozwojowe właściwe dla adolescencji. Projekt przewiduje również wsparcie instytucjonalne w postaci przebudowy strony internetowej stowarzyszenia. Nasze działania skierowane są do specjalistów pracujących z młodzieżą, a pośrednio do samych nastolatków.
Kliknij po więcej!

Towarzystwo Przyjaciół Dzieci, Elbląg
Przyjazny numer – elbląski telefon zaufania

Specjalistyczne wsparcie telefoniczne jest użyteczne w odpowiedzi na problemy dzieci, młodzieży i ich bliskich w kryzysie, np. pandemii COVID-19, okresie jej wygaszania czy konfliktu zbrojnego. To wyjście naprzeciw lękom, zaburzeniom depresyjnym, poczuciu osamotnienia, praktykom autoagresywnym. Dzięki telefonowi zaufania specjaliści mogą świadczyć fachową pomoc mająca na celu przywrócenie równowagi w życiu ludzi, którzy dzięki otrzymanej pomocy nie tylko są w stanie uporać się z trudnościami, ale też stają się bardziej życzliwi, otwarci na drugiego człowieka, co w kontekście aktualnych nastrojów społecznych jest pożądane bardziej niż kiedykolwiek. Drugim celem, jaki może realizować telefon zaufania, jest doraźne wsparcie osób na co dzień funkcjonujących prawidłowo, rodzin funkcyjnych, niewymagających pomocy długoterminowej, jednak mierzących się z niewielkimi trudnościami, na które odpowiedzią może okazać się rozmowa ze specjalistą. W naszej koncepcji tej formy pomocy ważne jest holistyczne podejście do trudności klientów. Podejście holistyczne jest niezwykle użyteczne w pracy krótkoterminowej oraz interwencyjnej, ponieważ skupia myślenie terapeuty na możliwych przyczynach trudności u osoby szukającej pomocy.
Kliknij po więcej!

Stowarzyszenie Praktyków Profilaktyki Społecznej, Gdańsk
Ku dorosłości – grupy psychoedukacyjne dla młodzieży

Program „Ku dorosłości” to grupa psychoedukacyjna dla młodzieży, udział w niej stwarza nastolatkom okazję do nawiązywania relacji z rówieśnikami w realnym świecie; mobilizuje do rozmowy na trudne tematy i pracy nad sobą. Cykl składa się z 20 trzygodzinnych (godziny dydaktyczne) spotkań podczas, których realizowane są bloki tematyczne: Poznanie się, ustalenie zasad pracy i określenie indywidualnych celów; Praca nad emocjami – radzenie sobie ze skutkami pandemii, wypracowanie konstruktywnych sposobów radzenia sobie z emocjami; Samoświadomość (granic, potrzeb, swoich wzorów funkcjonowania); Profilaktyka uzależnień – asertywne odmawianie, przeżywanie emocji, radzenie sobie z napięciem, stresem. Każdą z grup prowadzona jest przez dwie osoby (w miarę możliwości kobieta i mężczyzna). Udział w zajęciach daje młodemu człowiekowi możliwość uczestnictwa w alternatywnym środowisku o jasnych regułach i zasadach. Stwarza okazję do rozmowy o emocjach takich jak lęk, smutek czy złość; pozwala stworzyć własne strategie postępowania i przeżywania uczuć, bez oceniania, dydaktyzmu i dawania rad. Ponadto udział w zajęciach pozwala na trenowanie umiejętności społecznych w realnym świecie, bo to ważne zadanie rozwojowe okresu adolescencji nie mogło to być realizowane w czasie izolacji. Nasz program wpisuje się w niwelowanie negatywnych skutków pandemii, bo pozwala pracować nad swoimi emocjami, budować indywidualne strategie radzenia sobie z lękiem w realnym świecie, w oparciu o relacje z rówieśnikami.
Kliknij po więcej!

Fundacja Nowoczesnej Edukacji, Warszawa
Trening umiejętności społecznych w praktyce szkolnej

Celem projektu było zmniejszenie skutków psychologicznych pandemii u dzieci, podniesienie kompetencji społecznych uczniów, wyposażenie ich w umiejętności pozwalające łatwiej nawiązywać relacje społeczne i budować przynależność do grupy, a w efekcie niwelować poczucie izolacji i niepewności oraz obniżać poziom stresu i agresji. Sposobem na osiągniecie ww. celów jest przeprowadzenie atrakcyjnych zajęć, których tematyka motywuje nauczycieli i dzieci do stosowania umiejętności TUS w praktyce. Cele szczegółowe projektu obejmowały przeszkolenie nauczycieli, którzy chcą realizować nasz program samodzielnie. Zaprezentowanie im, jak efektywnie można wykorzystać metodykę TUS w czasie wszystkich zajęć szkolnych. Organizacja cyklicznych webinariów umożliwiła wymianę doświadczeń oraz upowszechnianie dobrych praktyk. Przygotowaliśmy też filmiki wspierające ćwiczenie umiejętności tusowych w klasie oraz udostępniliśmy scenariusze zajęć jako inspirację do tworzenia własnych.
Kliknij po więcej!

Stowarzyszenie Kultury Niefizycznej, Mirowice
Spokojnie, to tylko ćwiczenia

Naszym celem było stworzenie pakietu narzędzi i materiałów, które umożliwią, poprzez wspólne działanie, pracę nad poprawą samopoczucia dzieci, ich kondycji psychofizycznej oraz redukcję stresu. W efekcie pozwoli im to osiągać́ lepsze wyniki w nauce oraz rozwinie kompetencje miękkie – pomijane w edukacji szkolnej. Animatorzy, wychowawcy, nauczyciele, trenerzy poszukują nowych narzędzi, inspiracji, rozwiązań́. W naszych materiałach znajdą kompleksową propozycję na długi okres współpracy z grupą lub pomysły na sporadyczne spotkania. W ramach dobrych praktyk powstanie: e-book, tutoriale, scenariusze zajęć oraz animacje zachęcające do ćwiczeń relaksacyjnych. Każde z nich może funkcjonować oddzielnie lub być w dowolny sposób łączone, w zależności od potrzeb odbiorców.
Kliknij po więcej!

Stowarzyszenie „Wiatraki Mazur”, Ełk
poMocni – Aktywne Szkolne Kluby Wolontariatu

Działamy po to, żeby młodzież z Mazur potrafiła sobie radzić w dorosłym życiu. Chcemy, aby młodzi ludzie czuli się sprawczy i dbali o swoje otoczenie. Zachęcamy młodzież do współtworzenia wolontariatu szkolnego i brania za swoje działania odpowiedzialności. Prowadzimy warsztaty filmowe, podczas których młodzież uczy się kompetencji cyfrowych, opowiadania obrazem, wystąpień publicznych i promocji swoich działań.
Kliknij po więcej!

Stowarzyszenie WAGA, Gdańsk
Podwórkowa Szkoła sposobem na wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci po pandemii

Podwórkowa Szkoła WAGI rozpoczęła swoją działalność w czasie pandemii COVID-19 w wielkomiejskiej dzielnicy, której mieszkańcy definiowani są jako „zagrożeni wykluczeniem społecznym”. Pomysły na działania i animacje edukacyjne zrodziły się niemal w locie, w pracy z dziećmi, które w sposób o wiele bardziej dotkliwy niż ich rówieśnicy z lepiej sytuowanych domów odczuły skutki zamknięcia szkół i edukacji zdalnej. Zależało nam na tym, by minimalizować skutki tej sytuacji poprzez działania prowadzone w pomieszczeniach, których charakter będzie wychodził naprzeciw rozpoznanym potrzebom i możliwościom konkretnej grupy dzieci. Staraliśmy się, aby nasz pomysł na „podwórkową szkołę” był możliwie najbardziej elastyczny, a opracowane „scenariusze” pozwalały na realizację działań z uczestnikami/czkami w różnym wieku, wywodzącymi się ze środowisk o różnym kapitale kulturowo-społecznym. Dlatego też w naszym pomyśle na szkołę spotykają się rozmaite strategie edukacyjne, związane ze znanymi nurtami pedagogiki alternatywnej (również takie, których obecności w naszej pracy nie byliśmy świadomi).
Kliknij po więcej!

Fundusz Pomocowy dla Organizacji Pozarządowych oraz Inicjatyw Obywatelskich 2022-2023” to program Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności prowadzony we współpracy z Fundacją Edukacja dla Demokracji.