Miniony rok przyniósł ogromne zmiany dla wszystkich działających w obszarze edukacji. Również i my stanęliśmy przed koniecznością dostosowania naszych działań do nowych warunków. Pod koniec 2020 zakończyliśmy pierwszą edycję polsko-ukraińskiej „Swatki” przeniesioną całkowicie do przestrzeni wirtualnej i z dumą obserwujemy jak nasi absolwenci przystępują do działań.

Jeszcze na początku 2020 roku plany były jasne – jak co roku organizujemy dwa stacjonarne szkolenia dla nauczycieli zainteresowanych współpracą międzynarodową, jedno w Polsce, drugie w Ukrainie. Wiosna przyniosła jednak nowe okoliczności – w warunkach pandemii tradycyjne spotkania w celu nawiązania współpracy okazały się niemożliwe. Nie chcieliśmy jednak rezygnować i wspólnie z partnerami z lwowskiego Laboratorium Edukacji Obywatelskiej „Poszuk” zdecydowaliśmy, że przeniesiemy wszystko do przestrzeni online  – zrobimy webinaria informacyjne, a następnie kurs e-learningowy na platformie Civicportal.Education, podczas którego zdalnie będzie można nawiązać współpracę. Latem dokonaliśmy aktualizacji poradnika o wymianach młodzieży i przygotowaliśmy treści do poszczególnych modułów kursu.

Podczas wrześniowych webinariów okazało się, że zainteresowanie współpracą polsko-ukraińską i udziałem w kursie jest bardzo duże. Ostatecznie na kurs przyjęliśmy 24 osoby z Polski i 34 z Ukrainy. Każda ze szkół przygotowała swoją „wizytówkę”, dostępną na stronie Civicportal.org. Następnie rozpoczęliśmy kurs, prowadzony równolegle w dwóch językach (moderowali wspólnie: Oksana Czaban i Ludmił Roman z Poszuka po ukraińsku, Natalia Kertyczak i Tadeusz Rudzki z FED po polsku). Wśród tematów zagadnienia dobrze znane z naszych szkoleń stacjonarnych: porównanie systemów edukacji w obydwu krajach, tworzenie projektów edukacyjnych, praktyczne aspekty organizacji wymian, ale również współpracy online, budżet i kwestie formalne. Do tego oczywiście praca w polsko-ukraińskich zespołach – opracowywanie koncepcji projektu i recenzowanie pomysłów innych uczestników. Na koniec webinaria podsumowujące. To wszystko na przestrzeni zaledwie kilku tygodni. Intensywnie? Na pewno, szczególnie, że nauczyciele całymi dniami obciążeni byli swoimi obowiązkami zawodowymi. Czy owocnie? Ależ oczywiście – na koniec kursu oglądaliśmy nie tylko gotowe koncepcje polsko-ukraińskich projektów, ale też zaczęliśmy obserwować pierwsze działania! Zobaczcie choćby jak uczestniczka szkolenia opisuje pierwszy przykład międzyszkolnej współpracy zdalnej lub informacje o międzyszkolnym liście intencyjnym podpisanym pod koniec stycznia.

Warto dodać, że dzięki kursowi powstało ok. 20 partnerstw (czasem dwu, czasem trzyosobowych), więc w kolejnych tygodniach spodziewamy się nowych informacji o prowadzonych w szkołach działaniach. Na uwagę zasługuje różnorodność przygotowanych w trakcie kursu koncepcji projektów. Część osób sięgnęła po formułę tradycyjną (przyjazd młodzieży ukraińskiej do Polski i wspólne poznawanie kultury poznańskich Bambrów), inni zdecydowali się na format online (quizy i konkursy na temat kultury regionu – zdalna wymiana między Siedlcami i Pietropawłowskiem), a jeszcze inni na opcję mieszaną (spotkania zdalne na temat tradycji Bożego Narodzenia, a oprócz tego tworzenie ozdób z ekologicznych materiałów).

Przeniesienie „Swatki” do przestrzeni online było dla nas dużym przedsięwzięciem. Chcieliśmy, aby kurs był angażujący i zachęcał do podejmowania samodzielnej aktywności. Okazało się, że przy dobrym zaplanowaniu pracy możliwe jest nie tylko zmotywowanie uczestników, ale i pokonanie bariery językowej. Cała sytuacja pokazała, że

jesteśmy w stanie kontynuować działania szkoleniowe nawet w takim obszarze jak wspieranie międzynarodowej współpracy szkół, a dla zmotywowanych uczestników kursu nie ma barier nie do pokonania. To bardzo cenne, że przy wszystkich codziennych obciążeniach (lekcje zdalne, etc.) uczestnicy zdecydowali się szukać sposobu na współpracę z zagranicznymi partnerami. Nie możemy doczekać się spotkania na żywo z absolwentami „Swatki” – gdy tylko będzie to możliwe i bezpieczne.

Pomyślną realizację kursu potwierdzają słowa skierowane do nas w ankietach ewaluacyjnych, jak np. „nowe doświadczenie, cenne pod względem praktycznych umiejętności, które z pewnością wykorzystam do realizacji nowych inicjatyw, oczywiście we współpracy z partnerami z Ukrainy” czy też „Nie czekając na dofinansowanie będę dążyła do podtrzymania znajomości z poznanymi nauczycielami i szkołami z Ukrainy”.

Wszystkim zaangażowanym w tegoroczny kurs składamy wielkie podziękowania i trzymamy kciuki za pomyślny rozwój polsko-ukraińskiej współpracy szkół. My już nie przypuszczamy, że w obecnych warunkach można inicjować współpracę międzynarodową – teraz jesteśmy co do tego w pełni przekonani.

Szkolenie było zorganizowane i współfinansowane przez Fundację Edukacja dla Demokracji w ramach programu RITA – Przemiany w regionie, finansowanego przez Polsko-Amerykańską Fundację Wolności.